Proton (Perusahaan Otomobil Nasional ) – stosunkowo młode (założone w 1983 roku) malezyjskie przedsiębiorstwo produkujące samochody oraz motocykle. Firma powstała z inicjatywy byłego premiera, o czym nie daje zapomnieć jej nazwa, którą można przetłumaczyć jako narodowe przedsiębiorstwo samochodowe. Na początku swojego istnienia marka była w całości własnością rządu malezyjskiego na czele którego stał Khazanah Nasional. Swoją działalność Proton rozpoczął od modelu Proton Saga na licencji japońskiego Mitsubishi. Był to samochód osobowy w wersji hatchbackj jak również był sprzedawany w wersji sedan. Jest to najpopularniejszy model Protona i jednocześnie pierwszy, którego nazwę wyłoniono w konkursie – wygrała propozycja emerytowanego żołnierza. Sprzedaż prowadzona była w Malezji, w Indonezji, na Filipinach, w Australii oraz w Wielkiej Brytanii. Później pojawiły się takie modele jak Proton Juara, Proton Tiara, Proton Putra, Proton Satria i Proton Wira, które obecnie są już wycofane z produkcji.
Obecnie produkowane są natomiast takie modele jak Proton Arena (mini pickup produkowany od 2002 roku, pierwszy pickup marki Proton, oferowany także pod nazwą Jumbuck), Proton Waja (pierwszy model Protona własnej konstrukcji – sedan, który był produkowany w latach 2000-2010), Proton Chancellor, Proton Exora (sportowe coupe), Proton Gen-2 (hatchback - następca modelu Proton Wira), Proton MPV, sedany Proton Perdana (produkowany od 1995 roku, aż do 2010 kiedy to został zastąpiony przez swojego następcę model Pendera) i Proton Persona (Persona to elegantsza i większa wersja Satria Neo, z bogatym wyposażeniem, w produkcji od 2007 roku), Proton Saga II (zupełnie nowy model, który mimo identycznej nazwy nie jest następcą modelu Saga – Saga II produkowana jest od 2008 roku w Malezji), Proton Satria Neo (samochód typu hatchback, druga generacja modelu Satria), Proton Savvy (miejski model własnej konstrukcji, następca modelu Tiara, najmniejsze auto Ptotona, o zawadiackim wyglądzie, rozpędzające się do 170 km/h). W ostatnich latach Proton zaproponował też kilka innych, bardziej nowoczesnych modeli.
Samochody marki Proton poza Malezją są dostępne w między innymi w Wielkiej Brytanii (ma na to wpływ fakt, że Proton jest od kilkunastu lat właścicielem brytyjskiej firmy Lotus, a także charakterystyczny dla obu krajów lewostronny ruch), trafiły też na rynki azjatyckie między innymi do Chin, Nepalu, Brunei czy Tajlandii, na Bliski Wschód – na przykład do Kataru czy Iraku, jak również do Afryki (choćby Egipt), czy też to Australii i Turcji.
Z najnowszej historii marki Proton warty odnotowanie jest niebywale fakt iż po okresie rozluźnienia więzi między Protonem, a Mitsubishi oba koncerny postanowiły ponownie połączyć siły i w ten sposób na rynek został w 2008 roku wypuszczony model Lancer, który de fa kto był sprzedawany tylko w Malezji.
Podczas owocnych prac Proton w końcu pozwolił sobie zaprezentować nowe silniki 4 cylindrowe z turbodoładowaniem, których premiera miała miejsce w 2010 roku na Kuala Lumpur International Motor Show. Oficjalna nazwa jednostki to 1.6L CamPro CFE, którego nominalna moc to 138KM.
W sierpniu 2013 roku Proton zaprezentował swoje nowe dziecko jakim był model Suprima S. Jest to model oferujący niezwykły standard bezpieczeństwa jak na samochody tego typu oferowane w Malezji i poza granicami kraju.
Pod konieć 2013 roku, a dokładniej mówiąc 11 grudnia, światło dzienne ujrzała druga generacja Protona Perdana. Model ten był wzorowany na Hondzie Accord jest obecnie sprzedawany wyłącznie w Malezji, a korzysta z nich głównie malezyjski rząd i urzędnicy wysokiego szczebla.
Firma ta nie poprzestaje na swoich modelach i co jakiś czas wypuszcza nowe. Tak jak miało to miejsce 25 września 2014 roku kiedy to Proton Iriz mógł oficjalnie zaprezentować się przyszłym nabywcom. Jest to 5 drzwiowy hatchback, które zostało stworzone by zapełnić lukę w segmencie samochodów klasy B.
Firma ciągle się rozwija i już zapowiedziała, że w najbliższym czasie ma zamiar otworzyć kolejne fabryki nie tylko w Malezji, ale również w innych krajach. Czas pokaże, czy wielkie ambicje jakie posiada ten koncern, będą mieć odwzorowanie wśród szerszej rzeszy odbiorców.
